Osmanlıda Dokuma Malzemeleri: Yün

Eskiçağlardan beri insanların soğuktan korunmak için yararlandıkları yün, günümüzde de giysi yapımında ve dokumacılıkta yaygın olarak kullanılmaktadır. Yünler eğirme ve dokuma için ayrıca sınıflandırılır. Yün ne denli inceyse, o ölçüde nitelikli olmaktadır. Düşük nitelikli yünlerden taranmamış yün ipliği, ince yünlerden ise taranmış yün ipliği ya da kamgarn elde edilir.

Yün ipliği renkli kumaş için kullanılacaksa, genellikle örme ya da dokuma aşamasına gelmeden boyanmaktaydı. Yünlü dokuma tezgâhları pamuklu dokuma tezgâhlarından daha büyük olmuştur.

Yün hallaç makinelerinin döner tokmaklarıyla dövülüp açılır, sonra liflerin arasına gömülmüş kum, yağ ve kir parçacıklarını temizlemek için sabunlu sıcak suyla yıkanmıştır.

Yünlüler genellikle gösterişli yönetime karşı çıkan yüksek ulema giysilerinin hazırlanmasında kullanılmışt ır; ancak, ince ipek brokarlar kadar pahalı olabilen ince yün dokumalar soğuk kış günlerinde sarayın da gözdesi olmuştur. 16. yüzyılda İtalya'dan ithal edilen ve Galatalı mefruşatçılar tarafından satılan lüks yünlülerin gerçekte alıcısı ulemadan çok saray olmuştur. Şarabı boyalı bu kumaşlar içine İspanyol merinosu katılmak suretiyle hemen hemen Avrupa'nın her yerinde dokunmuştur. 17. yüzyılın sonlarından itibaren İstanbul pazarına İngiliz ve Fransız imalatçılar hâkim olmuştur. Bazı yünlüler de Osmanlı topraklarında dokunmuştur. İspanyol göçmeni büyük Yahudi nüfusu olan Trakya ve özellikle Selanik yünlü kumaşları ile ün salmış ve yeniçerilerin üniformaları bunlardan yapılmıştır. III. Selim'in Batılılaşma reformlarından sonra tüm Osmanlı Ordusuna Avrupa tipi üniformalar giydirildiğinde bu ihtiyaç seri üretime geçen Trakya ve Bulgaristan'daki Yahudi imalatçılar tarafından karşılanmıştır.

Osmanlı İmparatorluğunun yünlüler konusunda Batıya bağımlılığının tersine mohair sanayi iyi bir gelişme göstermiştir.